Overtijd
Een bevalling dient zich normaal gesproken aan tussen de 37 en 42 weken zwangerschap. Na 42 weken spreken we van serotiniteit. Op je uitgerekende datum ben je 40 weken zwanger. Zwanger zijn na je uitgerekende datum is bepaald geen uitzondering. De kans is groot dat je tussen de 40 en de 41 weken bevalt.
Serotiniteit
Het grootste gedeelte van de zwangere vrouwen in Nederland bevalt tussen de 40 en 41 weken. Ongeveer 16% van de bevallingen vindt plaats na 41 weken.
Wanneer je voorbij de 40 weken zwanger bent zijn er verschillende opties mogelijk om te proberen de bevalling de op gang te brengen. Graag vertellen we je hier meer over. Ook kun je hier uitgebreide en betrouwbare informatie vinden.
Afwachten
Wanneer er sprake is van een normaal verlopen zwangerschap en er zijn geen complicaties, dan kun je tot 42 weken zwangerschap afwachten. Bij een zwangerschap van 42 weken adviseren we je om de bevalling in te leiden omdat langer afwachten meer risico’s met zich meebrengt. Zo kan het zijn dat de placenta minder goed gaat werken wat voor problemen bij het kindje kan zorgen. Het is voor de 42 weken niet noodzakelijk om de bevalling op te wekken zolang jij je goed blijft voelen, je de baby goed voelt bewegen en er medisch gezien geen zorg zijn.
Op het moment dat je besluit om tot 42 weken af te wachten, adviseren we na de 41 weken wel een aantal keer een extra controle in het ziekenhuis. Het advies is om deze controle bij 41+3 weken en bij 41+5 weken zwangerschap uit te voeren. Er wordt een hartfilmpje van de baby (CTG) gemaakt en er wordt een echo gemaakt om te beoordelen hoeveel vruchtwater er nog aanwezig is. Deze controles geven een indicatie over de conditie van de baby waardoor beoordeeld kan worden of de baby nog even kan blijven zitten, of dat het in het belang van de baby toch veiliger is om de bevalling in gang te zetten middels een inleiding. Wanneer alle controles goed zijn kun je tot 42 weken wachten op een spontane bevalling.
Strippen
Strippen wordt gedaan door ons als zorgverleners, door middel van een inwendig onderzoek. Bij dit inwendig onderzoek voelen we met 2 vingers naar de baarmoedermond en de mate van ontsluiting. Er is ontsluiting nodig om te kunnen strippen. Bij het strippen woelen we de vliezen los van de baarmoederwand. Hierbij komen hormonen vrij (prostaglandines), die ervoor kunnen zorgen dat de baarmoedermond verder gaat rijpen en dat de baarmoeder weeën gaat maken. Dit effect merk je vaak binnen 12 uur. We strippen in principe niet voor de 40 weken zwangerschap en bij voorkeur pas vanaf 41 weken. Dit heeft ermee te maken dat de baarmoedermond wel de kans moet krijgen om te rijpen en strippen niet eindeloos herhaald kan worden. Als de vliezen eenmaal los zijn, heeft strippen geen zin meer. Om te strippen is het belangrijk dat de baarmoedermond gunstig aanvoelt, om de slagingskans te vergoten.
Voordelen strippen:
Vergroot de kans op een spontane bevalling
Nadelen strippen:
Harde buiken en krampen zonder dat de bevalling door gaat zetten.
Mogelijk pijnlijk. Dit verschilt per persoon, stoppen tijdens het strippen kan altijd.
Bloedverlies: dit is vaak niet erg, de baarmoedermond bevat veel bloed en raakt geprikkeld tijdens het strippen.
Wanneer strippen we niet:
Laagliggende placenta
Onrijpe baarmoedermond
Niet ingedaald hoofd
Gebroken vliezen
Vliezen breken
In sommige situaties kunnen we de vliezen breken om de bevalling in gang te zetten. Dit kan een dag voordat er een inleiding gepland staat, om zo de kans op een spontane bevalling te vergroten en de inleiding te voorkomen. Dit kan alleen als de inleiding gepland staat in het IJsselland ziekenhuis. Verder is het alleen mogelijk als er geen medische indicatie is voor de bevalling, dit zullen we met je bespreken op het spreekuur. Het breken van de vliezen kan tussen de 41+0 en 41+6 weken op het moment dat er voldoende ontsluiting is en de baarmoedermond rijp is. We komen dan bij je thuis langs om de vliezen te breken. Mocht de bevalling niet vanzelf op gang komen, dan zal de volgende ochtend een inleiding plaatsvinden.
Mochten we je vliezen breken en blijkt dat de baby in het water heeft gepoept? Dan zul je alsnog direct naar het ziekenhuis moeten voor een bevalling met CTG bewaking (hartfilmpje) en wordt de zorg overgedragen aan de gynaecoloog. Ook is er een iets verhoogde kans op langdurig (>24 uur) gebroken vliezen wanneer we je vliezen breken voordat je weeën zijn begonnen. Indien dit het geval is zal je baby na de geboorte kort opgenomen worden ter observatie vanwege een iets verhoogd risico op een infectie. (2%)
Inleiden
Als de bevalling wordt ingeleid zul je hierover op het spreekuur nog meer informatie ontvangen. Een bevalling inleiden betekent een medische bevalling, wij dragen de zorg dan over aan het ziekenhuis. Vanaf 41 weken heb je in Nederland de mogelijkheid om te kiezen voor een inleiding, zonder dat hiervoor een medische reden is. Zodra de baarmoedermond rijp is en er sprake is van ontsluiting kunnen de vliezen gebroken worden en zal er een infuus worden gestart met weeën opwekkers. Als er voorafgaand aan de inleiding nog geen ontsluiting is dan krijg je eerst medicatie of een ballonkatheter die voor ontsluiting zullen zorgen. Houdt er rekening meer dat dit uren tot enkele dagen de tijd nodig kan hebben voor er voldoende ontsluiting is om de vliezen te breken.
Tijdens de bevalling wordt de hartslag van de baby continu in de gaten gehouden via banden om je buik (CTG) of via een draadje in het hoofdje van de baby. De klinisch verloskundige of arts assistent zal je bevalling begeleiden en de verpleegkundige assisteert hierbij. De gynaecoloog is eindverantwoordelijk en kijkt op de achtergrond mee.
De verschillen
Om je beter inzicht in te geven in de verschillen tussen afwachten, strippen en inleiden heeft de beroepsgroep van verloskundigen samen met de beroepsgroep van gynaecologen 2 keuzekaarten ontwikkeld.
Keuzemogelijkheden vanaf 41 weken zwangerschap: Inleiden of afwachten
Keuzemogelijkheden vanaf 41 weken zwangerschap: Andere mogelijkheden